Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu na okulistyczne usługi medyczne, dążąc jednocześnie do poprawy ich jakości, Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 1 podjął decyzję o przebudowie budynku Kliniki Okulistyki zlokalizowanego przy ul. Chmielnej 1. To Pałac Chrzanowskich, w którym przed dekadami tworzyła się lubelska szkoła okulistyki ze słynnym Profesorem Tadeuszem Krwawiczem na czele. Wkrótce, w roku jubieluszu 80 – lecia USK Nr 1, zostanie tu oddane do użytku pierwsze Europejskie Centrum Innowacyjnych Terapii Chorób Plamki Żółtej. Idea jego powstania zrodziła się kilka lat temu po konsultacjach z podobnymi ośrodkami w Szwajcarii, Niemczech i USA. Szpital podjął wtedy starania o pozyskanie funduszy, finalnie umowę na ten cel z Ministerstwem Zdrowia podpisano w kwietniu 2023 r. i wkrótce rozpoczęto realizację inwestycji. Obiekt położony jest na terenie zespołu urbanistycznego Starego Miasta i Śródmieścia Lublina, wpisany do rejestru zabytków woj. lubelskiego. Budynek jest obecnie wyposażany w infrastrukturę odpowiadającą najwyższym światowym standardom, która poszerzy możliwości leczenia chorób plamki żółtej i pozwoli na wykonywanie procedur medycznych w nowoczesnych i odpowiednio przystosowanych do tego przestrzeniach.
Prace związane z przebudową rozpoczęto w lipcu 2023r. W kolejnym roku szpital wraz z Politechniką Lubelską zorganizował konkurs na opracowanie koncepcji aranżacji i kolorystyki wnętrz. Zwyciężył projekt uwzględniający historyczny charakter budynku. Całkowita wartość projektu wynosi blisko 32,6 mln zł, w tym ponad 32 mln zł to dotacja z budżetu państwa.
10. września br. odbyło się uroczyste spotkanie związane z zakończeniem przebudowy Pałacu Chrzanowskich przy ul. Chmielnej, w którym wkrótce rozpocznie działalność Europejskie Centrum Innowacyjnej Terapii Chorób Plamki Żółtej. Powstanie Centrum jest dowodem na ciągły i intensywny rozwój lubelskiej okulistyki.
Podczas wydarzenia w imieniu USK Nr 1 głos zabrali Dyrektor Naczelna Beata Gawelska oraz Kierownik Kliniki Okulistyki Ogólnej i Dziecięcej prof. Robert Rejdak. Nawiązali oni do początków okulistyki „na Chmielnej” oraz omówili zakończenie przebudowy historycznego pałacu. Profesor przedstawił również genezę powstania Europejskiego Centrum Innowacyjnej Terapii Chorób Plamki Żółtej. Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. Wojciech Załuska mówił o znaczeniu rozwoju okulistyki dla procesu kształcenia i dydaktyki, zaś Konsultant Krajowy ds. okulistyki prof. Marek Rękas podkreślał znaczenie klinik okulistycznych funkcjonujących w naszym Szpitalu.
Podczas tej części spotkania zostały również wręczone medale Prezydenta M. Lublin, Marszałka Województwa Lubelskiego oraz 80-lecia USK Nr 1.
Po wystąpieniach przedstawicielek i przedstawicieli USK Nr 1, UM oraz władz lokalnych goście udali się przed Pałac Chrzanowskich, gdzie nastąpiło symboliczne przecięcie wstęgi, poświęcenie oraz zwiedzanie obiektu.
Przecięcia wstęgi dokonali:
Dyrektor Nacz. USK 1 Beata Gawelska, JM Rektor UM prof. Wojciech Załuska, w im. Wojewody Dyrektor Generalny LUW Jarosław Szymczyk,v-ce Prezydent M. Lublin Anna Augustyniak, Biskup Józef Wróbel, w im. Marszałka Województwa – Radny Województwa Lubelskiego Zbigniew Wojciechowski, Profesor Robert Rejdak - Kierownik Kliniki Okulistyki Ogólnej, Profesor Tomasz Żarnowski – Kierownik Kliniki Diagnostyki i Mikrochirurgii Jaskry, Konsultant Krajowy ds. okulistyki – Profesor Marek Rękas, Przełożona Generalna Zakonu Sióstr Jezusa Zofia Sagan, Prezes Stowarzyszenia Retina AMD Polska – Małgorzata Pacholec.
Materiał tv: Panorama Lubelska_10.09.2025 g.18:30 (min.16.15)
Poniżej prezentujemy zdjęcia z uroczystości (fot.UM Lub - Wioletta Mazur).
Informacja o Pałacu Chrzanowskich – źródło: EncyklopediaLublina.pl (opr. Aleksandra Szymula)
U zbiegu ulic Chmielnej i 3-go Maja, we wnętrzu dawnego wielkiego bastionu, utworzonego około 1620 nad doliną Czechówki, właściciele tego obszaru, ziemiańska rodzina Chrzanowskich wybudowała pod koniec XIX wieku pałac w klasycystycznym stylu. Przez lata obiekt ten zmieniał swe przeznaczenie i właścicieli. W 1895 zakupił go Stanisław Śliwiński, właściciel majątku w Sadurkach i Annopolu. W 1925 krakowski architekt Tadeusz Stryjeński zaprojektował przebudowę strychu na mieszkalny. Do końca II wojny światowej pałac należał do Stowarzyszenia Opieki nad Dziewczętami im. Świętej Rodziny, a w czasie okupacji działała tam szkoła, przekształcona później w zawodową. Przez pewien czas funkcjonował tam również zakład wychowawczy i jadłodajnia dla pracowników urzędów, prowadzona przez Zgromadzenie św. Zyty. W 1955 ówczesne władze przekazały pałac na potrzeby kliniki okulistycznej Akademii Medycznej, prowadzonej przez profesora Tadeusza Krwawicza. Dla celów Kliniki nadbudowano III piętro, dokonano adaptacji we wnętrzach, w tym wyposażenia w meble (projektu Saleja) gabinetu prof. Krwawicza, sali wykładowej i hallach.
W 1976 nastąpiła przebudowa piwnic, a w 1983 dokonano remontu elewacji i wnętrza. Od 1998 prawo własności należy do Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Serca Jezusowego. Obok, w 1978, wybudowano nowy gmach kliniki.
Pałac jest czterokondygnacyjnym budynkiem na rzucie kwadratu, z użytkowym poddaszem krytym mansardowym dachem. Do zwartej bryły przylegają dwa duże ryzality o ściętych narożach, o wysokości dwóch kondygnacji, połączone portykiem podpartym dwiema parami toskańskich kolumn.
Analogiczne portyki znajdują się przy pozostałych elewacjach. Na dachach ryzalitów znajdują się balkony z wyjściem prowadzącym z trzeciej kondygnacji. W budynku zastosowano otwory okienne zakończone odcinkiem łuku i półkoliście, część z nich w fasadzie zgrupowano po trzy. Elementami dekoracyjnymi jest boniowanie zastosowane na wszystkich elewacjach, opaski okienne ze stylizowanymi zwornikami oraz gzyms kordonowy. Na poziomie drugiej kondygnacji, pomiędzy otworami okiennymi umieszczono ozdobne owalne opaski cementowe ze zwornikami analogicznymi jak przy oknach.
